هر کال د اپریل په 7مه نېټه د روانډا د ټوټسي پر ضد د 1994م کال نسل وژنې د یادونې او غور کولو نړیواله ورځ لمانځل کېږي. دغه ورځ د ټوټسي اقلیت پر ضد د هغه وحشي وژنو یادګار دی چې په روانډا کې د 1994م کال په اپریل کې پیل شوې او له همدې ورځ څخه د یوه کال تر اوږدو کې یې شاوخوا 800,000 کسان ووژل.
د 1994م کال د روانډا نسل وژنه د تاریخ په یوه توره څپه کې ځای لري. دا یو له خونړیو او پړسېدو پېښو څخه و چې د اقلیتي ټوټسي خلکو پر ضد د هوتو ملیشه ډلې لخوا ترسره شوې. دغه وژنې د روانډا د تاریخ یوه تل پاتې ټپه پاتې شوې ده چې د هېواد ټولنیز، اقتصادي او کلتوري جوړښت یې نه یوازې چې ټکان ورکړی بلکه د خلکو ذهنونو ته یې یوه ژوره ټپ وښودله.
د دې ورځ د لمانځلو موخه د نسل وژنې د قربانیانو یادونه او د دې ډول پېښو د بیا تکرار مخنیوی دی. دا ورځ یوازې د یادونې ورځ نه ده، بلکې د نړیوالې ټولنې لپاره د مسئولیت اخیستلو او د بشري حقونو د ساتنې لپاره یو ارزښتناکه فرصت دی. دا د دې لپاره هم ده چې نړۍ د دې ډول ناورینونو د مخنیوي لپاره لا نور اقدامات وکړي.
په دې ورځ، ګڼ شمېر نړیوال سازمانونه، بشري حقونو تنظیمونه، حکومتونه، او ملتونه یوځای کېږي تر څو د روانډا د نسل وژنې وحشت یاد کړي او د هغه قربانیانو په اړه درناوی وکړي. دا د سولې، همغږۍ او د ناپسندیده کارونو پر وړاندې د پیاوړې ژمنې لپاره یوه فرصت دی. همچنان، دې ورځ کې د روانډا د حکومت لخوا ځانګړي اقدامات او برنامې هم پیل کېږي چې د نسل وژنې د قربانیانو یادونه وکړي او د نسل وژنې پر ضد د مبارزې په برخه کې لا نور ګامونه پورته کړي.
د روانډا د نسل وژنې یادونه نه یوازې د قربانیانو درناوی دی، بلکه د ټوټسي او هوتو ترمنځ د سولې او یووالي په لور یوه هڅه هم ده. دا ورځ د دې لپاره هم مهمه ده چې ټولې نړۍ ته یادونه وکړي چې د نسل وژنې په مقابل کې باید هیڅ ډول زغم نه وي او هر څوک باید د بشري حقونو د حفاظت لپاره خپل مسؤلیت په ښه توګه ادا کړي.